środa, 10 kwietnia 2013

Osadnicy, książęta śląscy i cystersi,czyli o najstarszych dziejach terenów przyszłego Państwa Łodygowickiego.



    Pierwsze w pełni potwierdzone informacje o terenach przyszłego Państwa Łodygowickiego pochodzą z początków XIII wieku, kiedy tymi terenami władali książęta śląscy z rodu Piastów. „Najazdy Mongołów na Śląsk nie wiele tu poczyniły szkody, gdyż hordy omijały wielką puszczę a posuwały się na zachód wzdłuż Wisły, spustoszeniu więc ulec musiały wtenczas tylko osady nadwiślańskie. Toteż nie tyle napad Mongołów, ile podział księstwa opolskiego między rozrastający się ród książęcy i kurczenie się dochodów książęcych zniewalały władców ziemi opolskiej do zajęcia się problemem osadniczym”.  Władcy, chcąc pozyskać środki na bieżące funkcjonowanie, uposażali swoich rycerzy, dworzan i urzędników, a ci sprowadzali kolonistów, z czego czerpali zyski, oddając równocześnie podatki księciu. Kolonizacja na prawie niemieckim w XIII i XIV wieku jest to okres intensywnych zmian w historii Europy środkowej, kiedy to z gęsto zaludnionych terenów zachodniej Europy przybywali koloniści, a wraz z nimi nowoczesne sposoby gospodarowania i zalążki samorządu wiejskiego.
   Książę Opolski Władysław utrzymywał Księstwo w pełnej niezależności zarówno od Polski jak i od Czech. To on sprowadził w 1255 roku do Rud koło Raciborza cystersów z Jędrzejowa, a jego wnuk również o imieniu Władysław, na początku XIV wieku ofiarowuje im na utrzymanie „szmat ziemi w Żywiecczyźnie, na którym założone zostały wsie Łodygowice (Abtsdorf, abbatisvilla, Ludovici villa, Ludwigsdorf, Łodywigowice) i Pietrzykowice (Petri nilla) nad Sołą”.   Wielość zapisów pod jakimi widnieje nazwa głównej wsi Państwa Łodygowickiego spowodowana była tym, że piszący przed wiekami, nie przywiązywali dużej dbałości do formy, a wielu do powszechnie stosowanej łaciny wpisywało nazwy miejscowości w języku jakiego sami używali. Dlatego też wyjaśniając pochodzenie nazwy Łodygowice Andrzej Komoniecki rozpisał cały wachlarz możliwości: -Łodwigowice naprzód sołtystwem niekiedy było, które przezwane Ludwika albo Ludwikowicza, najpierwszego sołtysa i dzierżawcę tej wsi, od którego Ludwigowice albo Łodwigowice nazwano. Skąd Miemcy po mimiecku zowią tę wieś Ludwik(s)dorf, co się rozumie Ludwikowa Wieś. Albo jako inśi od ślachty przezwali Łodygowice, to jest, że tam łodzi robiono i niemi wygadzano, gdzie to słowo „gowie” jest i wykłada się „wygadzam”, jako by rzekł Łodygowice, to jest łodzi wygadzanie. Albo od paszę traw wilgotnych, sitowych, grubych, łodygowatych Łodygowice są.

Bibliografia:


Józef Putek, O zbójnikach zamkach heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie, Biblioteka Kresów Śląskich Tom I, Szkice z dziejów pogranicza Śląsko-Polskiego, Kraków 1938, s.25.
Stanisław Kuraś, W epoce piastowskiej i jagiellońskiej, dzieje Nowego Targu, s. 41.
Stanisław Szczotka, Stosunki Żywiecczyzny ze Śląskiem od XVI do upadku Rzeczypospolitej, Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, Katowice 1938, s.11.
A. Komoniecki, Dziejopis, s. 475.

2 komentarze:

  1. Panie Jacku bardzo dziękuję za rzeczowy opis tych trudnych nieznanych dziejów Łodygowic.

    OdpowiedzUsuń
  2. Pozdrawiam i dziękuję za miłe słowa.Jacek

    OdpowiedzUsuń